TRUYỀN THỐNG LEO LẺO

Nhân duyên đến kỳ, Thần Hộ Tự biến mất tại cõi dương trần và hiện ra tại thánh địa Vườn Nai để bái kiến Thần Hộ Pháp. Cả hai chào hỏi nhau xong, Thần Hộ Pháp lên tiếng ngay:

_ Này Thần Hộ Tự, tại sao tôi thấy nhiều chùa dưới dương trần các tu sĩ chỉ biết nhắm mắt tụng đọc Pāli leo lẻo như vẹt, chẳng thèm hiểu ý nghĩa gì cả?

Thần Hộ Tự mặt mũi đỏ bừng, lí nhí:

_ Dạ thưa, họ gọi đó là truyền thống, xưa bày nay làm, trên bảo sao dưới lao theo làm vậy.

_ Đức Phật đã dạy “chớ có tin cho dù đó là truyền thống... chớ có tin cho dù đó là bậc Đạo sư” kia mà. Truyền thống và Đạo sư tốt đẹp, đúng Pháp đúng Luật phải tôn trọng gìn giữ. Còn truyền thống và Đạo sư sai trái phải từ bỏ chứ.

_ Bẩm, việc đọc tụng Pāli có gì sai trái, không đúng Pháp, không đúng Luật thưa ngài?

Thần Hộ Pháp lắc đầu:

_ Tụng học và nghiên cứu đúng chánh kinh Pāli không có gì sai trái, trái lại còn đáng hoan nghênh nữa. Thế nhưng tụng đọc như vẹt, không hiểu biết ý nghĩa mới nguy hiểm, mới đáng trách.

_ Nguy hiểm thế nào, đáng trách ra sao, thưa ngài?

_ Nguy hiểm ở chỗ khẩu nghiệp này giống như việc trì chú, hoặc nói lời phù phiếm si mê; tất phải tái sanh làm vẹt hoặc làm người tâm thần bẩm sinh. Tạo nghiệp si mê thì phải gặt quả khổ đau, chứ chạy đâu cho khỏi.

Thần Hộ Tự tỏ vẻ thông hiểu:

_ Thưa ngài, tôi nhận thấy những tông phái tụng Pāli như vẹt, cả người tụng và người nghe không hiểu nghĩa cho nên không phát triển mạnh. Trong khi đó, các tông phái tụng kinh theo ngôn ngữ địa phương, cả người tụng lẫn người nghe đều hiểu, nên phát triển mạnh mẽ hơn.

_ Chính vì thế Đức Phật mới khuyến khích dùng ngôn ngữ địa phương trong việc truyền bá và thực hành Chánh Pháp. Sau này một số luận sư gốc Bà-la-môn đem truyền thống “trì chú, chú giải kinh, thông hiểu ngữ pháp và văn phạm” (*) của họ trở thành những tiêu chí trong Phật giáo, khiến các Tỳ-kheo lao vào đây mà quên đi ba pháp truyền thống Giới - Định - Tuệ của mình.

_ Ra thế, thưa ngài, tôi thấy nhiều nơi xem việc tụng đọc leo lẻo những bài kệ bằng tiếng Pāli là chuẩn mực bắt buộc cho mọi giới tử, sadi, Tăng Ni; đến độ chẳng ai thèm đếm xỉa gì đến giới hạnh. Rất nhiều người tụng Pāli giỏi như vẹt, nhưng giới hạnh và tu tập thì ôi thôi quá tệ, đã thế lại còn lên mặt vì mình nhớ giỏi hơn người khác. Rõ ràng lợi bất cập hại, thưa ngài.

Thần Hộ Pháp nhắc nhở:

_ Ông nên nhớ, việc nhắm mắt thuộc lòng chú thuật kể cả kệ Pāli không có gì là khó, càng nhỏ tuổi càng dễ bắt chước, bằng chứng có nhiều chú nhóc sáu bảy tuổi đã có thể tụng Pāli, tụng thần chú như máy hát.

_ Cũng vậy, những kẻ không có trình độ, ngây thơ, cả tin, càng dễ học thuộc lòng như vẹt. Bởi lẽ họ không cần cân nhắc suy tư gì cả, dễ nhắm mắt chấp nhận mọi thứ, cứ tin bừa học ẩu cho xong việc.

_ Đúng vậy, còn người trí phải hiểu nghĩa, phải đúng Pháp, đúng Luật họ mới chấp nhận và thực hành theo, vì thế những tông phái tụng vẹt khó phát triển hoặc chỉ có những kẻ cả tin, ngây thơ, thiếu trí tuệ mới tin theo là vì vậy.

Thần Hộ Tự rầu rĩ:

_ Nhất là việc đọc tụng như vẹt để đi tụng đám ma, đám giỗ xong rồi ngửa tay nhận tiền, nhận phong bì; chuyện này đối với người có giới hạnh lại càng khó hơn.

Thần Hộ Pháp tiếp lời:

_ Ngày xưa, các Thánh Tăng Thánh Ni im lặng ôm bình bát khất thực gieo duyên từng nhà, cùng lắm nói vài câu chúc phúc, xong rồi lặng lẽ trở về gốc cây, thất liêu của mình thọ thực.

_ Nếu các ngài khất thực từng người, từng nhà mà phải tụng kệ cầu siêu, cầu an dài dòng như mấy chùa hiện nay thì chỉ có nước chưa khất thực xong đã hết ngày.

Thần Hộ Pháp mạnh giọng:

_ Các Tăng Ni cứ lo giữ giới hạnh cho thanh tịnh thì tức khắc chư Thiên sẽ hộ trì, chẳng cần gì phải phá giới để tụng hót làm vừa lòng ai. Tôi nói phạm giới đó là vì việc một vị thâm niên “dẫn kinh” đọc trước vài tiếng rồi cả đám ê a ngân nga tụng theo như hiện nay, theo Luật Pātimokkha tất cả bị phạm tội Ưng Đối Trị và tội Tác Ác (§).

Thần Hộ Tự chép miệng thở dài:

_ Vâng tôi có nhớ điều này. Quả đúng như Đức Phật đã dạy chớ có tin cho dù đó là truyền thống, là thầy tổ. Mọi người không chịu nghiên cứu kỹ Kinh - Luật gốc, cứ nhắm mắt tin theo mấy ông thầy phá giới bẻ luật, trọng Luận giải, quý Chú giải, coi thường Kinh văn lời Phật, tất phải gặt quả si mê ngu dốt, hẳn phải đọa vào cõi dữ địa ngục mất thôi.

Thần Hộ Pháp vươn vai hô lớn:

_ Ông đã biết như vậy rồi, từ nay ông phải tích cực xương minh đúng Chánh Pháp, Chánh Luật để cứu cho mọi người, tạo phước báu giải thoát cho chính mình.

Thần Hộ Tự quỳ xuống đảnh lễ Thần Hộ Pháp, rồi vội vã cưỡi mây ngũ sắc trở lại dương trần hoằng dương Phật Pháp.

HỘ PHÁP DHAMMAPALA