14 Điều răn của ai?

Cư sĩ áo lam hỏi cư sĩ áo trắng:

_ Này ông, đi đâu tôi cũng thấy người ta đua nhau khoe “14 Điều răn của Phật” do ht KCT giới thiệu. Những điều răn ấy trong Kinh nào vậy?

_ Sao ông không hỏi những người tin và phổ biến những câu ấy, lại hỏi tôi?

_ Vì ông đọc tụng và nhớ nhiều Kinh điển.

Cư sĩ áo trắng chắp tay trước ngực:

_ Mô Phật, tôi không dám nghĩ như ông nói. Tôi chỉ dám chắc một điều “14 Điều răn” ấy không có trong kinh tạng Nguyên thủy Nikaya.

_ Thảo nào, tôi mới đọc vài câu đã thấy ngớ ngẩn thế nào ấy!

_ Xin nêu điển hình!

_ Ví dụ như câu thứ nhất “Kẻ thù lớn nhất của đời người là chính mình”

Cư sĩ áo trắng lắc đầu:

_ Đúng là kiểu nói một chiều ngớ ngẩn. Mình chỉ là kẻ thù của chính mình khi mình muốn hướng thiện nhưng bản năng thân, khẩu, ý lại cứ hướng theo chiều bất thiện. Ngược lại mình là bạn lớn nhất của chính mình, khi mình muốn hướng thiện và thân, miệng, ý của mình cũng hướng theo chiều thiện lành.

_ Rõ ràng câu nói đã chứng tỏ người nghĩ ra nó luôn thù hận với chính mình vì những tâm ý còn đầy bản năng bất thiện của mình.

_ Ông nói hơi bị đúng. Những ai tin câu ấy cũng thù hận như vậy nên mới chấp nhận nó! Còn câu thứ hai thế nào?

_ “Ngu dốt lớn nhất của đời người là dối trá”

_ Đó là một trong những câu nói ngớ ngẩn nhất mà tôi từng được nghe. Chứ gì nữa. Giả dụ có một bọn cướp tàn ác đến đây, chúng hỏi ông đường đến ngôi làng bên cạnh để tiêu diệt tất cả dân lành tại đó. Thay vì ông có thể nói tránh đi để cứu dân lành và cứu cả bọn cướp không gây nghiệp dữ, đằng này ông lại thật thà khai báo khiến tất cả dân lành bị giết, còn bọn cướp thì gây nghiệp ác. Tôi hỏi ông, sự thật thà ở đây có ngu ngốc không?

Cư sĩ áo lam tiếp lời:

_ Không những ngu ngốc mà còn ngớ ngẩn đến độ tàn nhẫn. Hồi Chiến tranh thế giới thứ hai, có một ông chủ đã cứu thoát hàng ngàn người khỏi nạn diệt chủng vì ông ta đã nói dối và che dấu cho họ, sau đó làm giả giấy tờ để giúp họ vượt thoát khỏi vùng nguy hiểm. Sau chiến tranh hàng ngàn gia đình ấy xem ông ta là cứu tinh và hàng năm đều làm lễ nhớ ơn.

_ Tôi cũng biết chuyện ấy. Hẳn là người nghĩ ra câu nói một chiều kia trong đời đã nói dối và gây ra một hậu quả nghiêm trọng nào đó khiến về sau cứ phải day dứt ân hận mãi về sự ngu ngốc của mình.

_ Tôi không ủng hộ dối trá vì đây là giới cấm thứ tư trong năm giới của người cư sĩ, nhưng tôi cũng không chấp nhận câu nói một chiều như vậy.

_ Còn tôi chắc chắn rằng những câu nói một chiều trên không phải là của Đức Phật, Bậc Chánh Đẳng Chánh Giác. Vì, thứ nhất nó không có trong Kinh điển gốc, thứ hai nó quá thiển cận.

Cư sĩ áo lam hỏi bạn:

_ Vậy theo ông, ngu dốt lớn nhất trong đời là gì?

_ Theo tôi, ngu dốt lớn nhất không phải trong một đời mà là trong nhiều đời chính là vô minh.

_ Đồng ý! Còn ngu dốt lớn thứ hai là gì?

_ Là không biết phân biệt đúng sai, phải trái, thật giả, chánh tà, thắng liệt!

_ Lành thay, tôi cũng đồng ý luôn!

Cư sĩ áo trắng chép miệng:

_ Mọi người không chịu căn cứ vào kinh điển gốc, không chịu suy tư cẩn thận, cứ tin bừa tín ẩu, nghe sao tin vậy nên những câu nói vô lý, vô căn cứ mới nhản nhản khắp nơi.

Cư sĩ áo lam gật đầu tâm đắc:

_ Và đó cũng là ngu dốt lớn thứ ba. Lành thay! Ông đã có ba điều răn chí lý rồi đấy!